Actiedag tegen digitale criminaliteit

'Het kan ook u overkomen'

Misschien heeft u er al eens over gehoord van buren of van familie. Of bent u zelf slachtoffer geworden. Digitale criminaliteit is een snelgroeiend probleem in ons land. De techniek gaat razendsnel en maakt ons kwetsbaar voor deze vorm van criminaliteit. Mensen verliezen het vertrouwen in anderen en digitale systemen. We hebben daarom met elkaar een grote opgave en verantwoordelijkheid voor online veiligheid voor iedereen.

Digitale criminaliteit heeft een enorme impact op onze inwoners, bedrijven en daarmee de samenleving. Bovendien hebben we lang niet alles in zicht, omdat we weten dat in veel gevallen er geen melding of aangifte wordt gedaan. Het tegengaan van schaamtegevoel en vergroten van de meldingsbereidheid is daarom belangrijk. Het kan écht iedereen overkomen. Ook u!

Meer dan 80 organisaties doen dinsdag 2 april mee aan de grote actiedag Echt niet Vandaag. Ook wij besteden aandacht aan deze actiedag. Want of het nu gaat om een phishing mail, WhatsApp fraude of ransomware: de gevolgen voor slachtoffers zijn groot.  

Eddy Bilder
Burgemeester gemeente Zwartewaterland

7 tips: Voorkom dat u slachtoffer wordt

Internet is niet meer weg te denken uit ons dagelijkse leven. We doen steeds meer online. Ook criminelen zijn online te vinden. Hoe voorkomt u dat u slachtoffer wordt van cybercriminelen. Wij zetten een aantal tips voor u op een rij!

• Tip 1
  Stel tweestapsverificatie in op uw WhatsApp. Hoe? Open WhatsApp en ga naar instellingen - Account - Verificatie in twee stappen.
• Tip 2
  Controleer het als u bent gebeld door uw eigen bank. Neem zelf contact op met uw bank om te kijken of het klopt.
• Tip 3
  Maak gebruik van sterke en verschillende wachtwoorden of wachtwoordzinnen. Bewaar deze wachtwoorden in een online 'wachtwoordkluis'.
• Tip 4
  Voer beschikbare updates direct uit op uw mobiele telefoon, laptop en andere apparaten.
• Tip 5
  Klik nooit zomaar op een linkje dat u krijgt. Controleren kan op checkjelinkje.nl.
• Tip 6
  Vraagt een familielid of vriend(in) u via bijvoorbeeld WhatsApp, e-mail of een sms om geld? Check dit altijd door zelf contact met hem of haar op te nemen. Een belletje is zo gepleegd!
• Tip 7
  De bank en andere instanties vragen nooit om uw pincode of bankpas!

Voorbeelden digitale criminaliteit

U kunt op verschillende manieren in aanraking komen met digitale criminaliteit. Het is belangrijk dat u vooraf alert bent op de signalen hiervan. Daarom leest u hier 4 van de meest voorkomende vormen van digitale criminaliteit.

Bankhelpdeskfraude

Bij bankhelpdeskfraude doet een oplichter zich voor als bankmedewerker. In veel gevallen wordt gezegd dat het geld op een betaalrekening gevaar loopt en snel veiliggesteld moet worden. Dat kan door de pinpas mee te geven aan een bankmedewerker. Om vertrouwen te wekken, wordt vaak een code doorgegeven die alleen bekend is bij de bankmedewerker die langskomt.

Alles bij elkaar klopt er niets van! Door druk te zetten en vertrouwen te wekken, weten oplichters gemakkelijk veel slachtoffers te maken. Trap er niet in! Een bank vraagt niet geld over te maken op een andere rekening en ook het bankpasje wordt thuis nooit opgehaald.

Vriend-in-noodfraude

‘Hoi pap,...’ Bij vriend-in-nood fraude neemt een ‘bekende’ contact op met het slachtoffer. Met een smoes over de telefoon die niet meer werkt, gevolgd door een verzoek om snel geld over te maken, worden veel slachtoffers gemaakt. Vaak is die bekende een familielid of een vriend van het slachtoffer. In werkelijkheid is het een crimineel die zich voordoet als familielid of vriend.

Het slachtoffer wordt direct gevraagd om één of meerdere rekeningen te betalen omdat de bekende snel hulp nodig heeft en zelf niet in staat is om te betalen, bijvoorbeeld omdat degene zelf even niet bij de bankrekening kan. Het advies: neem contact op met het familielid/de bekende om te checken of het verhaal klopt. Toch opgelicht? Bel direct de politie.

Phishing

Het vissen naar gegevens wordt phishing genoemd. Een link in een e-mail, sms, of via bijvoorbeeld WhatsApp komt uit bij een inlogwebsite van bijvoorbeeld een bank of een andere inlogpagina. Na het invoeren van wat inloggegevens blijkt de site niet te werken. U bent slachtoffer geworden van phishing.

De inlogwebsite van de link waar u op hebt geklikt, is een perfect nagebouwde website die niet van een bank of andere instantie te onderscheiden is. In feite is het een nagebouwde website gemaakt door iemand met als doel om achter inloggegevens te komen en deze uiteindelijk te misbruiken. Het kan zijn dat er daadwerkelijk al geld van de rekening is afgeschreven. Het kan ook zo zijn dat dit nog niet is gebeurd, maar de inloggegevens wel bekend zijn bij de andere partij.

Datalek

Als criminelen door een ‘lek’ in het systeem van een bedrijf beschikking krijgt over heel veel data, noemen we dat een datalek. Met name persoonsgegevens van klanten zijn een goudmijn voor cybercriminelen. Met die data kunnen criminelen heel gericht zoeken naar potentiële slachtoffers.

Bij bankhelpdeskfraude zijn vooral ouderen het slachtoffer. Lijsten met persoonsgegevens waarop geboortedata staan, zijn gemakkelijk te filteren in een doelgroep geboren tussen 1945-1955. Op die manier kan een crimineel heel gericht toeslaan en gemakkelijk vele slachtoffers maken.