50 jaar carillon: een rijkdom in Hasselt

Veel mensen herkennen het meteen: het vrolijke spel van het carillon dat door de straten klinkt. Als je terug in de tijd gaat heeft de Grote Kerk van Hasselt al heel wat meegemaakt op het gebied van klokkenspellen. Dit jaar bestaat het Eijsboutscarillon dat in 1973 is geplaatst 50 jaar. Vanwege dit jubileum ging wethouder Harrie Rietman op bezoek bij beiaardier Martien van der Knijff. Martien is apetrots en vertelt met passie over de geschiedenis, de muziek en de betekenis van dit unieke carillon.

Beiaardier Martien van der Knijff en wethouder Harrie Rietman bij het carillon in Hasselt

Stadsbeiaardier Martien van der Knijff en wethouder Harrie Rietman bij het carillon in Hasselt

De geschiedenis van het carillon

Al sinds de zeventiende eeuw klinken de vrolijke klanken van het carillon over de stad. Toen had Hasselt een carillon dat gegoten was door de beroemde gebroeders Hemony. Helaas is dit carillon in 1725 verloren gegaan bij een torenbrand, slechts 2 klokken bleven bewaard. De 2 overgebleven Hemony-klokken hangen nu achter het orgel in de Grote Kerk. Daarna kwam er een instrument van Van Bergen uit 1951. Dit is in 1973 vervangen door het Eijsboutscarillon zoals Martien daar nu op speelt. “Samen met de 2 Hemony-klokken is dit nu een geweldig mooi instrument. We zijn echt rijk met een carillon zoals deze” vindt Martien. In 2010 is het instrument nog uitgebreid met zeven kleine klokjes. “Dat wilde ik graag omdat ik hiermee 4 octaven kan spelen in plaats van 3,5. Veel muziek wordt tegenwoordig geschreven voor een carillon met 4 octaven. Het carillon telt nu 49 klokken. Met die 7 extra klokken kan ik een breder repertoire spelen, ik gebruik ze veel in mijn spel.”

De stadsbeiaardier van Hasselt

Martien van der Knijff uit Oldebroek is alweer 33 jaar de stadsbeiaardier van Hasselt. Daarnaast bespeelt hij ook carillons in Zwolle, Hattem, Elburg, Apeldoorn (’s Heeren Loo) en Katwijk aan Zee. Hij is dus eigenlijk regiobeiaardier en is lid van de Koninklijke Nederlandse Klokkenspel-Vereniging. “Nederland loopt echt voorop als het om carillons gaat. Wereldwijd zijn er zo’n 600 carillons, waarvan in Nederland al 300. Wij hebben er in deze regio al veel”. Als je Martien hoort vertellen hoef je niet te vragen hoe groot zijn passie is. “Het is zo mooi om dit te mogen doen. Het is een prachtig instrument en het voelt zo vrij om hier op deze bijzondere plek gevraagd en ongevraagd muziek over Hasselt uit te strooien. Muziek betekent zoveel. Ik ben muziek. Mensen worden blij van de vrolijke klanken. Ik weet nog goed dat ik werd gevraagd om te spelen in coronatijd om mensen een hart onder de riem te steken. Mensen stonden allemaal op straat te luisteren. Het zorgde voor verbinding. Ik krijg er nog kippenvel van.”

Open Monumentendag

Op zaterdag 9 september is het Open Monumentendag. Dit jaar is het thema ‘Levend Erfgoed’. Wat is een mooier voorbeeld van levend erfgoed dan het carillon? Speciaal op deze dag speelt Martien ’s middags bij het Oude Stadhuis op zijn reizend carillon vergezeld door een pianist. Kijk voor het hele programma op openmonumentendag.nl/zwartewaterland